Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους αποτελεί ζήτημα ζωτικής σημασίας για τη ζωή και την υγεία μας. Hυπηρεσία διαχείρισης βάρους περιλαμβάνει έναν συνδυασμό πρακτικών, οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες για τη μεταστροφή συγκεκριμένων διατροφικών συνηθειών, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας, με πολλούς τρόπους.

Η διαχείριση βάρους περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από τη ρύθμιση της πρόσληψης τροφής ή ορισμένες τακτικές απώλειας του υπερβάλλοντος σωματικού λίπους. Άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα στη διατήρηση ενός σταθερού βάρους, ή άνθρωποι που αντιμετωπίζουν διατροφικές διαταραχές (άνθρωπει που είναι ελλειποβαρύς), θεωρείται απαραίτητο να συμβουλευθούν κάποιον ειδικό ώστε να εκπαιδευτούν στον τομέα διαχείρισης του βάρους τους.

Η υπηρεσία διαχείρισης βάρους περιλαμβάνει τρεις διαφορετικές κατευθύνεις ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή:

Μείωση Βάρους

Αύξηση Βάρους

Συντήρηση Βάρους

Η διατροφή αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες υγείας. Οι βάσεις για σωστές διατροφικές συνήθειες και την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής τίθενται από τα πρώτα χρόνια ζωής των ανθρώπων. Η μεταβολή των καθημερινών συνηθειών και του τρόπου ζωής ολόκληρης της ανθρωπότητας, η αυτοματοποίηση των διαδικασιών, η εξέλιξη της τεχνολογίας και οι νέοι τρόποι ψυχαγωγίας έχουν οδηγήσει ένα υψηλό ποσοστό ενηλίκων και ανηλίκων στην υιοθέτηση ενός μοτίβου ζωής χαμηλής ενεργητικότητας και περιορισμένης κίνησης. Ταυτοχρόνως οι διατροφικές συνήθειες μεταβάλλονται, με το γρήγορο φαγητό να κυριαρχεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Όλα τα παραπάνω συνεπάγονται στην ανάπτυξη πολλαπλών προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένης και της παχυσαρκίας, τα οποία ξεκινούν σε μικρή ηλικία, εξαιτίας των κακών διατροφικών συνηθειών.

Γιατί είναι σημαντική η σωστή διατροφή;

Η σωστή διατροφή δεν είναι απαραίτητη μόνο για τη σωματική υγεία ενός παιδιού αλλά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και για την ομαλή ψυχολογική και κοινωνική του ανάπτυξη. Η επιλογή των τροφών δεν συμβάλει μόνο στη σωστή λειτουργία του οργανισμού, αλλά και στην καλύτερη πνευματική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Η παροχή επαρκούς ποσότητας από όλα τα θρεπτικά συστατικά επιδρά θετικά στη διάθεση και την ψυχολογία παιδιών και εφήβων συμβάλλοντας στην καλύτερη διαχείριση των νεύρων και των ξεσπασμάτων την ηλικίας.

Φυσικά, πρέπει να σημειωθεί ότι ακολουθώντας ένα σωστό διατροφικό πλάνο χτίζεται παράλληλα ένα αντίστοιχα ισχυρό ανοσοποιητικό, ικανό να αντιμετωπίσει τις παιδικές ασθένειες και ιώσεις.

Πώς μπορούν τα παιδιά και οι έφηβοι να ακολουθούν καλές διατροφικές συνήθειες;

Υπάρχουν πολλές πληροφορίες, τις οποίες οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν, ώστε να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός σωστού διατροφικού πλάνου το οποίο θα αποτελέσει συνήθεια για την υπόλοιπη ζωή του παιδιού.

Σε καμία περίπτωση δεν προτείνονται οι υπερβολές και τα άκρα. Η στέρηση, όσο και η υπερβολή στο θέμα του φαγητού επιφέρουν αρνητικά αποτελέσματα.

Το μέτρο είναι η λέξη κλειδί για το καλύτερο αποτέλεσμα.

Βασικό χαρακτηριστικό αποτελεί η ώρα που καταναλώνει τροφές το παιδί σας. Πρέπει να ακολουθείται ένα καθορισμένο ωράριο φαγητού με σωστές ποσότητες και τακτικά σταθερά γεύματα.

Από μικρή ηλικία τα παιδιά πρέπει να μάθουν να καταναλώνουν όλες τις τροφές όπως: λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ζυμαρικά, κρέας σε όλες τις μορφές, γαλακτοκομικά κ.α.

Το πρωινό δεν πρέπει να παραλείπεται ποτέ καθώς αποτελεί το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας. Έχει παρατηρηθεί πώς πολλά παιδιά και έφηβοι που δεν τρώνε το πρωί πριν το σχολείο δεν μπορούν να αποδώσουν το ίδιο καλά, καθώς δεν έχουν την απαραίτητη ενέργεια.

Το αλάτι και η ζάχαρη πρέπει να καταναλώνονται όσο λιγότερο γίνεται. Όχι όμως να παραλείπονται εντελώς.

Οι γονείς οφείλουν να προστατέψουν τα παιδιά τους από τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από τα έτοιμα και γρήγορα φαγητά. Εκείνοι αποτελούν παράδειγμα και τον κινητήριο μοχλό για να μάθει το παιδί να ακολουθεί έναν σωστό και υγιεινό τρόπο διαβίωσης.

Η διατροφή  της γυναίκας στη διάρκεια της αναπραγωγικής ηλικίας και ιδιαίτερα λίγο πριν τη σύλληψη, κατά τη διάρκεια της εγυμοσύνης και της γαλοχυχίας παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στην υγεία της ίδιας, όσο και στην υγεία του βρέφους.

Πριν τη σύλληψη

Κατά την περίοδο πριν τη σύλληψη, η διατροφή της γυναίκας αποτελεί έναν από τους παρόγοντες που σχετίζονται με τη γονιμότητα. Το φυσιολογικό σωματικό βάρος, η επάρκεια σε ενέργεια, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και ο ισορροπημένος τρόπος διατροφής επιδρούν θετικά στη σύλληψη.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Η διατροφικές ανάγκες της εγκύου αναμφισβήτητα είναι διαφορετικές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ανάλογα με το τρίμηνο της κύησης, οι ενεργειακές ανάγκες και τα θρεπτικά συστατικά που πρέπει να προσλαμβάνει η έγκυος διαφέρουν σημαντικά, καθώς επιδρούν στην υγεία της ίδιας, αλλά και στην ανάπτυξη του εμβρύου. Η φυσιολογική αύξηση βάρους καθώς και η ισορροπημένη διατροφή με έμφαση στα θρεπτικά συστατικά που πρέπει να προσλαμβάνει η έγκυος αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι στην υγιή εξέλιξη της κύησης αλλά και στον τοκετό.

Κατά τη διάρκεια του θηλασμού

Είναι η περίοδος για μία γυναίκα όπου οι ενεργειακές της ανάγκες και οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά είναι περισσότερες από κάθε άλλη περιόδο στη ζωή της. Οι αυξημένες αυτές ανάγκες σε ενέργεια και  θρεπτικά συστατικά ημερησίως είναι απαραίτητες για να καλύψουν τις δικές της ανάγκες και ταυτοχρόνως την παραγωγή του μητρικού γάλατος.

Η κλινική διατροφή σε παθολογικές καταστάσεις έχει ως στόχο τη διαχείριση των διατροφικών και μεταβολικών μεταβολών που σχετίζονται με οξείες και χρόνιες ασθένειες. Οποιοδήποτε διατροφικό μέτρο, προληπτικό ή θεραπευτικό, το οποίο στοχεύει στην κάλυψη μεμονωμένων αναγκών συγκεκριμένων ασθενών μπορεί να χαρακτηρισθεί ως κλινική διατροφή. 

Ποιος είναι ο ρόλος της κλινικής διατροφής παθολογικές καταστάσεις;

Ο ρόλος της διατροφής για την επίτευξη μιας καλής υγείας είναι γνωστός από την αρχαιότητα. Για πολλούς ανθρώπους όμως δεν είναι τόσο απλό, παρόλο που η διατροφή τους μπορεί να ακολουθεί ένα σωστό πρότυπο.

Ορισμένες καταστάσεις υγείας προϋποθέτουν την υιοθέτηση συγκεκριμένου διατροφικού πλάνου, το οποίο προσαρμόζεται στις ανάγκες του ασθενούς. Η κλινική διατροφή δεν αποτελεί απλώς μέσο μείωσης του κινδύνου και διατήρησης της υγείας. Στοχεύει στη συνολική διαχείριση μιας χρόνιας κατάστασης, την έκβαση της ασθένειας, τη δευτερογενή πρόληψη, καθώς και την πρόληψη συν-νοσηροτήτων που ενδέχεται να εμφανιστούν. Επιπλέον η κατάλληλη διατροφή μπορεί να αποτρέψει ορισμένα συμπτώματα, να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την εμφάνιση επιπλοκών και να συμβάλει στη θεραπεία ορισμένων παθολογικών καταστάσεων.

Σε ποιες παθολογικές καταστάσεις απαιτείται/ενδείκνυται ιδιαίτερο διαιτολόγιο;

Ο Κλινικός Διατροφολόγος – Διαιτολόγος πρώτα αξιολογήσει όλους τους παράγοντες της κατάστασης της υγείας του ασθενούς. Στη συνέχεια ανάλογα με τις κλινικές ενδείξεις, τον τρόπο ζωής, την ηλικία, το περιβάλλον αλλά και τις προτιμήσεις του ασθενούς θα σχεδιάσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο διατροφής για την κάθε περίπτωση.

Ορισμένες από τις παθολογικές καταστάσεις, για τις οποίες συνήθως απαιτείται/ενδείκνυται η δημιουργία συγκεκριμένου διατροφικού πλάνου από Ειδικό Διατροφολόγο είναι:

Καρδιαγγειακά προβλήματα

Υπέρταση

Δυσλιπιδαιμία (αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης – τριγλυκεριδίων)

Σακχαρώδη διαβήτη Τύπου Ι και ΙΙ

Αναιμία

Οστεοπόρωση 

Θυρεοειδοπάθεια

Νοσήματα γαστρεντερικού συστήματος

Νοσήματα των νεφρών

Τροφική αλλεργία και δυσανεξία

Ρευματοειδής και Ουρική Αρθρίτιδα

Διατροφική σε Διαταραχές λήψης τροφής 

Η ανθρωπομετρία ονομάζεται η διαδικασία μέτρησης και μελέτης του ανθρώπινου σώματος ως προς τις διαστάσεις οστών, μυών και λιπώδους ιστού. Περιλαμβάνει μεθόδους μέτρησης και συλλογής πληροφοριών για το ανθρώπινο σώμα και τη σύστασή του, ταξινόμηση των δεδομένων που συλλέγονται και ερμηνεία τους. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων λαμβάνουν σημαντικό ρόλο στη διατροφική αξιολόγηση και το σχεδιασμό του διατροφικού πλάνου.

Σε συνδυασμό με τα διατροφικά δεδομένα, τα αποτελέσματα των μετρήσεων του ανθρώπινου σώματος που συλλέγονται προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες στον Κλινικό Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, κατά την πρώτη σας επίσκεψη σε κάποιο διαιτολογικό γραφείο.

Τι μετράει η ανθρωπομετρία;

Στην ανθρωπομετρία περιλαμβάνονται:

Μέτρηση ύψους

Το ύψος του ανθρώπινου σώματος είναι αναπόσπαστο στοιχείο για την επεξεργασία των υπόλοιπων ανθρωπομετρικών μετρήσεων. Το αναστυμόμετρο είναι το όργανο όπου μετράμε το ύψος και ο εξεταζόμενος πρέπει να βρίσκεται όρθιος και σε κατάλληλη θέση έτσι ώστε να προσδιοριστεί ωστά το ύψος.

Μέτρηση σωματικού βάρους

Πρόκειται για έναν από τους κυριότερους ανθρωπομετρικούς δείκτες, μαζί με το ύψος και την περίμετρο της μέσης. Στο διαιτολογικό γραφείο προσδιορίζεται με χρήση ειδικής ζυγαριάς, η οποία ρυθμίζεται για την ακρίβεια των μετρήσεών της ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Η μέτρηση του σωματικού βάρους χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό ενός εξαιρετικά σημαντικού δείκτη, που ονομάζεται Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI).

Μεγαλύτερη χρησιμότητα έχει ο προσδιορισμός του βάρους ανά συγκεκριμένα (τακτά) χρονικά διαστήματα, καθώς με αυτόν τον τρόπο αξιολογείται η αποτελεσματικότητα μιας διαιτολογικής παρέμβασης.

Μέτρηση περιμέτρου μέσης

Η αξιολόγηση της περιμέτρου μέσης είναι άλλος ένας σημαντικός ανθρωπομετρικός δείκτης. Προσδιορίζεται με τη χρήση μίας εύκαμπτης μεζόύρας, η οποία τοποθετείται στην πιο στενή περιοχή της μέσης. Μας δείνει αρκετές πληροφορίες για την κατανομή του λίπους στο σώμα, όπως επίσης οι αυξημένες τιμές αποτελούν παράγοντα κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Εκτίμηση μεγέθους σκελετού

Πολλές φορές έχουμε ακούσει την έκφραση «είναι βαρυκόκκαλος». Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Υγείας, το μέγεθος του σκελετού καθορίζεται από έναν ανθρωπομετρικό δείκτη, ο οποίος ονομάζεται BodyFrameSizeή Μέγεθος Σκελετού Σώματος. Η κατάταξη ανάλογα με τα αποτελέσματα γίνεται σε τρεις κατηγορίες: μικρό, μεσαίο και μεγάλο μέγεθος σκελετού. Ο δείκτης υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψιν το φύλο, το ύψος και την περίμετρο του καρπού.

Μέτρηση σύστασης σώματος - Λιπομέτρηση

Ο προσδιορισμός της ποσότητας του λιπώδους ιστού στο σώμα, καθώς και η κατανομή του αποτελεί εξαιρετικά σημαντική παράμετρο για την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης και των αναγκών του ενδιαφερόμενου.

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι ακριβούς προσδιορισμού του ποσοστού σωματικού λίπους στο σώμα, πολλές από τις οποίες δεν είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό, καθώς δεν υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός. Στα διαιτολογικά γραφεία χρησιμοποιείται συχνά η μέθοδος ανάλυσης βιοηλεκτρικής εμπέδησης (Bioelectrical Impedance Analysis – BIA).

Η μέθοδος BIAβασίζεται στο γεγονός πως η μάζα του σώματος, στην οποία δεν υπάρχει λιπώδης ιστός είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος, σε αντίθεση με το λίπος που είναι κακός αγωγός. Κατά τη διάρκεια της μέτρησης εφαρμόζεται εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα μικρής έντασης στο σώμα και καταμετράται η χωρητικότητα και η αντίστασή του σε αυτό. Έτσι εκτιμάται η σύσταση του σώματος σε νερό, επομένως και της άλιπης μάζας, δεδομένου ότι αυτή αποτελείται κατά 73% από νερό και κατ’ επέκταση προσδιορίζεται και η ποσότητα λίπους στο σώμα.